คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมกับ องค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น และสำนัก
พัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดขอนแก่น จัดโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการ “การปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการด้วยแนวคิดการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อคนทั้งมวล” ในระหว่างวันที่ 8-9 และ 15-16 มกราคม 2556 ณ พื้นที่เป้าหมายในจังหวัดขอนแก่น และหอประชุมองค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น
ในปัจจุบันทุกภาคส่วนต่างตระหนักถึงความสำคัญในการสร้างความเท่าเทียมกันให้เกิดขึ้นจริงในสังคม แต่สำหรับงานด้านการออกแบบสถาปัตยกรรมส่วนใหญ่ในทุกวันนี้ ยังไม่ได้คำนึงถึงกลุ่มต่าง ๆ ในสังคมอย่างครบถ้วน ในการออกแบบก่อสร้างอาคารต่าง ๆ มักจะไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับคนพิการหรือผู้สูงอายุ แม้ว่าจะมีการออกกฎกระทรวง กำหนดสิ่งอำนวยความสะดวกในอาคารสำหรับผู้พิการหรือทุพพลภาพ และคนชรา พ.ศ. 2548 ทั้งนี้ ปัญหาประการหนึ่งอาจเกิดจากความไม่เข้าใจและขาดประสบการณ์ในการออกแบบอาคารให้เหมาะสมต่อคนทุกกลุ่มและทุกวัย ส่งผลให้คนเหล่านี้ประสบปัญหาในการดำเนินชีวิตประจำวันในสังคม โดยเฉพาะกลุ่มคนพิการที่มีฐานะยากจนจะประสบปัญหาเป็นอย่างมาก เนื่องจากไม่มีความสามารถแม้ในการปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยของตนเองให้เหมาะสมกับการดำเนินชีวิต
องค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น เป็นหน่วยงานที่มีหน้าที่โดยตรงในการแก้ปัญหาความเท่าเทียมกันเหล่านี้ จึงได้จัดโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการและสัมมนา “การปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการด้วยแนวคิดการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อคนทั้งมวล” การออกแบบสถาปัตยกรรมสำหรับคนทั้งมวล (Universal Design) เป็นแนวคิดด้านสถาปัตยกรรมที่เกิดขึ้นเพื่อสร้างความทัดเทียมกันในด้านการใช้งานอาคารและสิ่งปลูกสร้าง ที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายของคนทุกกลุ่มวัย ไม่ว่าจะเป็นคนทั่วไป เด็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้พิการ โดยจะดำเนินการอบรมให้ความรู้ด้านการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อคนทั้งมวลให้กับบุคลากรของอบจ. ขอนแก่น ด้วยรูปแบบของการเรียนรู้ผ่านการปฎิบัติงานจริง ในการเข้าปรับปรุงสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการที่ด้อยโอกาส ให้มีความเหมาะสมและเอื้ออำนวยต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน
ทั้งนี้ การดำเนินการดังกล่าว อบจ.ขอนแก่น จึงได้ประสานข้อมูลเกี่ยวกับการออกแบบเพื่อคนทั้งมวล จากสำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ จ.ขอนแก่น และคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มข. เพื่อเตรียมเนื้อหาในการอบรม จากนั้นในระหว่างวันที่ 8-9 มกราคม 2556 ร่วมกันลงพื้นที่สำรวจบ้านคนพิการที่ได้รับการคัดเลือกเข้าร่วมโครงการ จำนวน 8 หลัง เพื่อจัดเก็บข้อมูลเกี่ยวกับสภาพอาคาร ความเป็นอยู่อาศัย กิจวัตรประจำวัน รวมทั้งสัมภาษณ์เจ้าของบ้านและคนพิการ เพื่อเป็นข้อมูลในการอบรมเชิงปฏิบัติการ และดำเนินการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการด้วยแนวคิดการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อคนทั้งมวล เป็นเวลา 2 วัน คือระหว่างวันที่ 15-16 มกราคม 2556 ณ หอประชุมองค์การบริหารส่วนจังหวัดขอนแก่น ซึ่งการอบรมดังกล่าวมีเนื้อหาเกี่ยวกับแนวคิดด้านการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อคนทั้งมวล การปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการ การแบ่งกลุ่มศึกษาวิเคราะห์และระดมความคิดในการออกแบบและวางแผนปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยให้เหมาะสำหรับการดำเนินชีวิตประจำวันของคนพิการที่เป็นกรณีศึกษา
ผศ.เขมโชต ภู่ประเสริฐ รองคณบดีฝ่ายพัฒนานักศึกษา อาจารย์จากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ที่เข้าร่วมทีมกล่าวว่า “โครงการนี้เป็นโครงการดีดีจาก อบจ.ขอนแก่น ที่มุ่งช่วยแก้ปัญหาบ้านผู้ทุพพลภาพในจ.ขอนแก่น โดยอบต.ทีเข้าร่วมโครงการได้เลือกบ้านที่มีความทุกข์ร้อน 8 หลัง เพื่อมาเข้าร่วมโครงการ และนักศึกษาสถ.มข. 4 คนได้แก่ นส.วิชุตา พูนเกษตรวัฒนา นส.ขนิษฐา หอมทอง นส.ณภัทร จั่นสังข์ และนายพีรพล พิลาศรี ได้มีโอกาสใช้ความสามารถในการรังวัด เก็บข้อมูลสัมภาษณ์ รวมทั้งช่วยดำเนินในการ workshop ทั้งนี้ ผลการออกแบบที่ได้จะถูกนำไปใช้ปรับปรุงจริงในบ้านผู้ทุพพลภาพทั้ง 8 หลังด้วย”
หลังจากเสร็จสิ้นโครงการนี้แล้วคณะผู้จัดโครงการมีความคาดหวังว่าบุคลากรของอบจ.ขอนแก่น และผู้เกี่ยวข้อง จะมีความรู้ความเข้าใจมีประสบการณ์ในการปรับสภาพแวดล้อมที่อยู่อาศัยสำหรับคนพิการด้วยแนวคิดการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อคนทั้งมวล คนพิการด้อยโอกาสได้รับการปรับปรุงที่อยู่อาศัยให้เหมาะสมและเอื้ออำนวยต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน ที่สำคัญที่สุดคือการสร้างความเสมอภาคในสังคม และช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาสในพื้นที่ของจังหวัดขอนแก่นได้อีกด้วย
พิมพ์ชนก ศรีสุริยะมาตย์ ข่าว
ผศ.เขมโชต ภู่ประเสริฐ ภาพ